Ik zei het onderwijs vaarwel.

Knoop (gold)

11 September 2019

Afgelopen week startte het nieuwe schooljaar. Het is de derde keer sinds ik als kleuter de eerste kleuterklas binnenstapte dat ik niet binnen dit systeem of deze structuur de start meemaak.

Afgestudeerd

De eerste keer was vlak na het afstuderen als IT’er. Ik was niet meer schoolgaand en werd werkzoekend. Wegens het toenmalige jobgebrek in de IT-sector, ja die is er ooit geweest en net toen ik afstudeerde, kwam ik na enkele maanden interimjobs als arbeider via de vervangingspool terecht in het onderwijs. Het beviel me toen zo dat ik er bleef.

Ik startte als ICT-co en leerkracht Informatica. Ik behaalde mijn diploma als leerkracht in avondonderwijs. En wegens interesse behaalde ik eveneens de vakbekwaamheid Godsdienst en werd ik halftijds leerkracht in dit vak.

Tien jaar ging dit goed, tien jaar stond ik begin augustus al te popelen om terug te starten. Ik deed mijn job echt graag. Ik genoot van het onderweg zijn met mijn leerlingen, of het nu informatica of godsdienst was, of gewoon op excursie of tijdens de pauzes. Ik was leerkracht in hart en nieren, ik was leerkracht voor mijn leerlingen.

Burn-out

En toen deed ik mijzelf een burn-out cadeau. Ik startte het schooljaar erna met ziekteverlof van twee maanden dat uiteindelijk een geheel schooljaar overspande. Omwille van de impact van deze burn-out en het uitblijven van een correcte en begripvolle reactie of opvang van het beleid, besloot ik het onderwijs een eerste keer te verlaten. Voor de tweede keer begon september niet verbonden aan een schoolbank. Ik startte vol overtuiging in de privésector als IT’er, de job die ik oorspronkelijk ambieerde en een decennium eerder niet kon bemachtigen. Eindelijk zou ik doen waarvoor ik initieel gestudeerd had. Eindelijk zou ik geld gaan verdienen. Het onderwijsloon is niet slecht maar groeit niet echt mee.

Na nog geen week zat ik echter terug thuis. Ik miste mijn schoolse omgeving, ik miste mijn leerlingen, ik miste mijn job. En een burn-out herstelt zich niet eenvoudig door van job te veranderen, zeker niet vanuit ego-overwegingen gericht op buiten jezelf. Die spiegel zag ik toen echter nog niet. Een burn-out vraagt verandering binnenin.

Ik huppelde een jaar tussen onderwijsjobs en ziekteverlof om het schooljaar en mijn loopbaanonderbreking finaniceel te overbruggen. Daarna nam ik mijn oude job in mijn oude school terug op. Dat is nu drie jaar geleden.

Drie jaar geleden

Al snel voelde ik dat de situatie die mijn burn-out getriggered had in intensiteit gestegen was zonder aanwezigheid van oplossingen aan de horizon. En toch ging ik terug en zocht ik elke dag de moed in mijn schoenen om door te gaan. Ik voelde dat er nog lessen te leren waren. Verandering van job of school zou dit niet oplossen. Deze lessen zaten in mij. Ik sputterde bijna drie jaar doorheen mijn klassen en vakken. Ik maakte het beste van de situatie, ondertussen binnenin aftastend wat dan wel dichter bij mijn Zelf zou liggen als Nieuwe Levensinvulling. Tot april hield ik het nog uit. En toen schreeuwde mijn lichaam opnieuw overduidelijk ‘STOP’. Burn-out, bore-out, het doet er niet toe, het was definitief genoeg geweest. Ik had het nu echt wel gehad, ondanks dat ik het vorige schooljaar mee-titularis was van een klas met 18 engeltjes die ik nog steeds koester. Mijn Ziel riep om verandering en ik volgde. Ik vroeg vroegtijdig loopbaanonderbreking aan, gaf eind april alles door aan mijn interimarissen en vertrok einde mei letterlijk op voettocht naar Compostella om verder naar binnen te keren op zoek naar wat ik vanaf september zou gaan doen.


Ondertussen is september gestart en heeft het Nieuwe zich enkel getoond als een uitnodiging om te vertrouwen op het intuïtieve als fundament en Bron voor wat ik vanuit mijn Zelf kanaliserend in de wereld mag zetten.

Maatschappij

Het voelt raar, niet starten. En toch mis ik het deze keer niet. Het is echt afgerond. Ik pas er niet meer. Derde keer goede keer zal ik maar zeggen. Tegelijk spijtig dat ik binnen het onderwijssysteem niet verder kon. Ik verlang mee te bouwen aan een betere samenleving. En ik geloof ten diepste dat het net in de ondersteuning en begeleiding van de ontwikkeling en ontplooiing van onze kinderen en jongeren vandaag de samenleving van morgen mee gevormd wordt. Alleen ervaar ik dat dit dient te gebeuren in een maatschappij die zichzelf steeds meer verliest in regelgevingen en checklist, een maatschappij die enkel kijkt naar arbeidsgeschiktheid, een maatschappij die zelf afstevent op een burn-out. Ik heb het gevoel dat de maatschappij net zelf de samenleving van morgen in de weg staat.

Onderwijsprofielen

Ik zie steeds meer leerlingen opbranden nog voor ze effectief goed en wel gestart zijn. Ze dienen te voldoen aan één of ander onderwijsprofiel, bij voorkeur in een school in de buurt, waarbij vaak vooral gefocust wordt op die vakken die ze net niet kunnen. Vakantietaken, remediëringen, … extras om een leerling te doen slagen in zaken die hen misschien gewoon niet liggen. Energie steken in die dingen die niet bij de leerling horen. En je mag al van geluk spreken dat er een profiel is dat je past. Profielen die trouwens vooral gericht zijn op geschiktheid binnen de huidige maatschappij. En hoewel het enerzijds soms vormen van specialisatie zijn binnen bepaalde vakgebieden, komt toch vaak het hele spectrum aan vakken aan bod. Kinderen en jongeren die vormgegeven worden op basis van profielen gericht op arbeidsgeschiktheid binnen een maatschappij waar we zelf steeds minder in geloven. Krijg dat maar verkocht.

Opgebrande leerlingen

Elk jaar kreeg ik binnen het watervalsysteem steeds meer klassen aan jongeren voor mijn neus die zichzelf al hadden opgegeven. Pubers die hun tijd aan het uitzitten waren om een diploma te behalen waar ze in hun verdere leven niets mee zouden doen. Maar zonder dat ene papiertje zouden hun kansen op die arbeidsmarkt nog kleiner zijn. Het werd een samen-tijd-uitzitten voor leerlingen en leerkrachten. Lesgeven veranderde in oppas voor pubers. Lesgeven werd overleven. Maar zolang de checklists ingevuld waren, zolang er punten waren, was er voor het beleid geen zichtbaar probleem. Of toch geen probleem waarvoor ze een oplossing diende te zoeken. De schone schijn werd behouden. Of deze punten ook effectief gekoppeld waren aan het behalen van de doelstellingen, dat was niet belangrijk. Tenzij de punten niet goed waren, dan remedieerde je als leerkracht allicht niet voldoende. Ik zag mijn jobvreugde elk jaar steeds meer slinken zoals de verdwijnende gletsjers op onze planeet. Misschien mag daar ook een gedenksteen voor gemaakt worden aan de schoolpoort. ‘Hier kon je ooit de jobvreugde van het lesgeven ervaren’.

Economisering

Naast de uitgebluste leerlingen groeide het gemiddelde aantal per klas ook gestaag maar zeker. Economisering van het onderwijs voelt het wel. Zet ze allemaal samen, tot 25 leerlingen per groep, met één leerkracht vooraan. Dat spaart lestijden en zorgt voor meer leerlingen. Scholen krijgen namelijk middelen en ook lestijden op basis van het aantal leerlingen. En vergeet natuurlijk niet te differentiëren. Elke leerling dient een gepaste en bij voorkeur persoonlijke begeleiding te krijgen. Differentiatie voornamelijk naar beneden toe dan. Dat moeten we inclusie-onderwijs, een besparingsmaatregel verkocht als het M-decreet. Afhankelijk van je klassamenstellingen en de vakken die je geeft, dien je dan mogelijk honderden persoonlijke trajecten aan te bieden, of misschien ook niet. Niet dat je dit aan je loon gaat merken. De kwaliteit van het aangeboden onderwijs zal dit echter laten voelen, alsook mogelijk je eigen gezondheid. Maar opbranden, dat is een privé-probleem. Daarvoor dient de leerkracht een lichamelijk onderzoek te laten doen. Dat heeft niets te maken met wat er zich binnen de school- en klasmuren afspeelt.

Arbeidsgeschiktheid!

Niet alle klassen en lesmomenten waren natuurlijk van die watervallende of economische aard, maar het voelde als een virus dat zich elk jaar meer verspreidde doorheen de gangen tot in de harten van het systeem en de leerlingen. En bij die klassen waar het nog wel goed ging, waar lesgeven nog mogelijk was, voelde ik mij elk jaar steeds meer opgesloten worden in veranderende leerplannen gericht op die arbeidsgeschiktheid met steeds minder ruimte en vrijheid voor de ontplooiing van de leerling van binnenuit. Het extern vormgevend aspect kreeg steeds meer de bovenhand.

Vormgeving?

En is dat dan zo belangrijk, dat we kinderen en jongeren vormgeven? Alles in en rondom ons heeft in de eigen kern de hele blauwdruk voor wat het wenst en verlangt te worden. Elk zaadje draagt in zichzelf reeds de bloem of de boom die later zichtbaar gaat worden. Het heeft geen schoolbanken nodig dat het moet vertellen hoe je een bloem of boom wordt. Het heeft enkel een goede voedingsbodem, zonlicht, Liefde en vertrouwen nodig om te worden wie het in zich draagt. Waarom dan een verplichte vormgeving opleggen aan onszelf, en dit tot minstens aan de volwassen leeftijd? Vormgeving enkel gericht om te leren passen in de mallen van de huidige maatschappij.


Samen Leving

Ik droom van een wereld waarin we zonder maatschappij, zonder het op maat scheppen van onszelf, eenvoudig kunnen samen leven. Ik droom van een Ware Samen Leving. Een plek waar iedereen vanuit zichzelf de eigen weg kan gaan, in alle vrijheid zichzelf kan ontdekken en ontplooien, waarbij elkeen gefaciliteerd wordt door de Ander en faciliterend aanwezig is voor elkeen. En plek waar we allen leerkracht en leerling zijn van en voor alle leeftijden. Een plek waar ik actief aan wil meebouwen vanuit mijn Zijn. Als doorleefd voorbeeld, als voorloper, zelf zoekend en aftastend onderweg naar het Nieuwe. Ik hoop jou daar te mogen ontmoeten.

Scroll naar boven